"دکترمحمد مصدق"
سیاستمدار، دولتمرد، نمایندهٔ چند دوره مجلس شورای ملی، و نخستوزیر ایران در سالهای ۱۳۳۰ تا ۱۳۳۲ بود.
وی
به عنوان رهبر ملی شدن صنعت نفت ایران شناخته میشود چرا که تا پیش از آن،
نفت ایران زیر سلطهٔ دولت بریتانیا و به واسطهٔ «شرکت نفت ایران و انگلیس»
(که بعدها به «بریتیش پترولیوم» یا به اختصار «Bp» تغییر نام داد) اداره
میشد.
مصدق پس از کودتای ۲۸ مرداد سال ۱۳۳۲، در دادگاه نظامی
محاکمه شد و علیرغم دفاعیهٔ مستندی که از کارها و دیدگاههای خود ارائه
کرد، به سه سال زندان محکوم شد. پس از تحمل سه سال زندان، به دستور شاه،
دکتر مصدق به ملک پدری خود در احمد آباد تبعید شد و تا پایان زندگی زیر
نظارت دولت، در انزوا وتنهایی زندگی کرد؛ تا اینکه سرانجام در ۱۴ اسفند ماه
۱۳۴۵ بر اثر بیماری سرطان، در سن ۸۴ سالگی چشم از جهان فروبست.
متن زیر برگرفته ایست از آخرین دفاعیات دکتر مصدق
حیات
و عرض و مال و موجودیت من و امثال من در برابر حیات و استقلال و عظمت و
سرافرازی میلیونها ایرانی و نسلهای متوالی این ملت کوچکترین ارزشی ندارد و
از آنچه برایم پیش آوردهاند تأسف ندارم و یقین دارم وظیفه تاریخی خود را
تا سر حد امکان انجام دادهام."من به حس و عیان میبینم که این نهال برومند
در خلال تمام مشقتهایی که امروز گریبان همه را گرفته، به ثمر رسیدهاست و
خواهد رسید. عمر من و شما و هر کس چند صباحی، دیر و یا زود به پایان میرسد.
ولی آنچه میماند حیات و سرافرازی یک ملت مظلوم و ستمدیده است".
.